Ojcem psychoanalizy i pierwszym psychoanalitykiem był Zygmunt Freud. Opierając się na analizie własnej psychiki, stworzył metodę psychoanalitycznej pracy z pacjentami. Metoda analityczna tym różni się od innych podejść, że uwzględnia wpływ zarówno świadomych jak i nieświadomych motywów ludzkich działań. Nie mamy bezpośredniego dostępu do nieświadomych treści. Freud opierał się na badaniu takich przejawów nieświadomości jak: marzenia senne, skojarzenia słowne, czynności pomyłkowe, przejęzyczenia, zapomnienia. Jednocześnie dużą wagę przykładał do myślenia i kontaktu z rzeczywistocią. Podkreślał rolę wczesnodziecięcych doświadczeń i ich wpływ na psychoseksualny rozwój jednostki.

Psychoterapia psychoanalityczna może być z powodzeniem stosowana w przypadku osób z różnymi problemami. Jest odpowiednia dla osób w różnym wieku, od dzieci po osoby starsze. Każdy okres w życiu człowieka niesie jakieś wyzwania, którym trudno sprostać. Trudności mogą wystąpić w związku dwojga ludzi lub rodzinie. Psychoterapia może pmóc zrozumieć ich zródła i zainicjować inny, niż dotąd sposób myślenia o sobie nawzajem. To poszerza zakres możliwych sposobów obchodzenia się z trudnynymi sytuacjami.

Każda z form psychoterapii jest poprzedzona konsultacjami wstępnymi, w trakcie których ustala się warunki i zasady dotyczące czasu trwania, częstotliwości spotkań i zasad płacenia. Ważnym warunkiem psychoanalitycznego leczenia jest systematyczność spotkań i odpowiednia częstotliwość sesji. W przypadku indywidualnej psychoterapii spotkania nie powinny być rzadsze, niż dwa razy w tygodniu. Dla pracy z parami i rodzinami odpowiednia częstotliwość, to spotkania jeden raz w tygodniu.

Psychoterapeutę psychoanalitycznego obowiązuje kodeks etyczny, wraz z wpisaną weń zasadą poufności, przyjęty przez towarzystwo do którego należy.